USG w dermatologii: Jakie zmiany skórne można zdiagnozować dzięki ultrasonografii?
Ultrasonografia jest metodą diagnostyczną powszechnie wykorzystywaną w wielu dziedzinach medycyny, w tym również w dermatologii. Jakie zmiany skórne można zdiagnozować dzięki ultrasonografii?
Zanim odpowiemy na powyższe pytanie, skupmy się na tym, jak wygląda skóra w obrazie ultrasonograficznym. W obrazie skóry zdrowej można wyróżnić trzy warstwy charakteryzujące się zróżnicowanym stopniem echogeniczności. To:
- echo wejścia – pasmo wysoce echogeniczne,
- skóra właściwa wraz z głębszymi warstwami naskórka – pasmo bogate w rozproszone echa o różnym stopniu wysycenia,
- tkanka podskórna – pasmo o niskiej echogeniczności.
Ultrasonografia w diagnostyce zmian skórnych
Aparaty ultrasonograficzne znajdują zastosowanie w diagnozowaniu m.in.:
- nowotworów skóry,
- choroby zapalne skóry,
- choroby z kręgu twardziny.
Uznanym wskazaniem do przeprowadzenia badania obrazowego skóry jest ocena cellulitu i monitorowanie przebiegu terapii antycellulitowych. Do innych praktycznych zastosowań USG w dermatologii zalicza się monitorowanie zabiegu mikroskleroterapii naczyń żylnych oraz ocenę fotostarzenia.
Choroby nowotworowe
Podstawowym zastosowaniem ultrasonografii wysokiej częstotliwości w dermatologii jest ocena grubości nowotworów skóry. Ultrasonografia jest wykorzystywana zwłaszcza w przedoperacyjnej ocenie grubości nacieku. Grubości nacieku nie można określić wyłącznie w przypadku nowotworów, które przekraczają granicę skóry właściwej i wnikają do tkanki podskórnej.
W raku podstawnokomórkowym BCC przy pomocy ultrasonografii można niekiedy uwidocznić wzmożone echo wejścia, a w przypadku występowania nadżerek i drobnych owrzodzeń na jego powierzchni – przerwanie ciągłości echa wejścia. W raku płaskonabłonkowym SCC ze względu na obecność łusek lub strupa na powierzchni zmiany często widoczne są cienie przebiegające prostopadle do powierzchni skóry, które uniemożliwiają dokonanie pełnej analizy obrazu.
Kolejnym wartym podkreślenia zastosowaniem badania obrazowego w diagnostyce onkologicznej jest możliwość uwidocznienia grubości nacieku nowotworowego w chłoniakach skóry. W ziarniniaku grzybiastym w obrębie zmian chorobowych widoczne jest hipoechogeniczne pasmo tuż pod echem wejścia, czyli SLEB, którego grubość może odpowiadać stopniu zaawansowania choroby.
Choroby zapalne
Diagnostyka chorób zapalnych, takich jak wyprysk, atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca opiera się na uwidocznieniu różnie grubego pasma SLEB oraz obniżonej echogeniczność pozostałych warstw skóry właściwej wynikającej przede wszystkim z obrzęku skóry oraz nacieku zapalnego.
Choroby z kręgu twardziny
Jednym z najwcześniejszych zastosowań ultrasonografi i wysokiej częstotliwości w dermatologii jest monitorowanie efektu terapeutycznego chorób związanych z nadmierną akumulacją kolagenu. Nagromadzone włókna kolagenowe zwiększają echogeniczność skóry i jej grubość. Jednocześnie, w fazie zapalnej obserwuje się pogrubienie skóry oraz obniżenie jej echogeniczności związanej z obecnością nacieków zapalnych. W fazie sklerotycznej skóra ulega pogrubieniu a jej echogeniczność wzrasta.
Źródło: Dańczak-Pazdrowska A., Polańska A.: Ultrasonografia skóry, [w:] Metody diagnostyczne w dermatologii, wenerologii i mikologii lekarskiej pod red. Z. Adamskiego i A. Kaszuby, T. I, wyd. I, Lublin 2015, 77-90.