USG to jedno z najważniejszych badań przeprowadzanych w trakcie ciąży. Pozwala nie tylko na obserwację rozwoju płodu, ale także na ocenę stanu zdrowia przyszłej mamy i dziecka.

Co dokładnie ukazuje USG ciąży? Kiedy je wykonać, aby zapewnić jak najlepszą opiekę zarówno matce, jak i dziecku? 

Znaczenie USG w ciąży

Ultrasonografy od dawna znajdują zastosowanie w diagnostyce ginekologicznej i położnictwie. Jednym z pierwszych i najważniejszych zastosowań USG w ciąży jest potwierdzenie ciąży oraz ocena jej prawidłowości. Pozwala to na wczesne wykrycie ciąż pozamacicznych lub innych nieprawidłowości, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu przyszłej mamy i jej dziecka.

Co jeszcze ukazuje USG ciąży? USG ciąży umożliwia ocenę rozwoju płodu. Dostarczane przez badanie dane umożliwiają monitorowanie wzrostu i rozwoju płodu, ocenę jego wielkości i anatomii, a także wykrywanie ewentualnych wad wrodzonych. Dzięki ultrasonografii możliwe jest dokładne określenie wieku ciążowego i przewidywanej daty porodu – kwestii niezwykle ważnych z perspektywy planowania opieki prenatalnej i przygotowania do porodu.

Dyskutując znaczenie USG w ciąży nie należy zapominać o kwestiach związanych z monitorowaniem stanu zdrowia przyszłej mamy. USG pozwala na ocenę stanu macicy, szyjki macicy, łożyska oraz ilości płynu owodniowego.

Kiedy wykonać pierwsze badanie w ciąży? 

Pierwsze badanie ultrasonograficzne (USG) w ciąży jest zwykle przeprowadzane w pierwszym trymestrze, najczęściej między 6. a 12. tygodniem ciąży. Optymalny czas na przeprowadzenie tego badania może się różnić w zależności od indywidualnych okoliczności. Przyjmuje się, że:

• wczesne USG można wykonać między 6 a 8. tygodniem ciąży – takie badanie jest wskazane szczególnie w przypadkach, gdy występują symptomy sugerujące nieprawidłowości związane z rozwojem czy lokalizacją ciąży, 
• pierwsze rutynowe USG przeprowadza się między 8. a 12. tygodniem ciąży – badanie to ma na celu dokładne oszacowanie wieku ciążowego i ustalenie przewidywanej daty porodu, 
• w niektórych przypadkach, między 11. a 13. tygodniem ciąży, przeprowadza się USG przezierności karkowej (NT scan), które jest częścią badań przesiewowych w kierunku wykrywania nieprawidłowości chromosomalnych, takich jak zespół Downa. 

Częstotliwość wykonywania USG w ciąży

Częstotliwość wykonywania badań ultrasonograficznych (USG) w ciąży może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb, stanu zdrowia matki i płodu, a także od zaleceń lekarza prowadzącego ciążę.

Jak już wzmiankowaliśmy, pierwsze badanie zwykle wykonuje się między 6. a 12. tygodniem ciąży. Drugie rutynowe USG, często nazywane „USG morfologicznym”, zwykle przeprowadza się między 18. a 22. tygodniem ciąży. Badanie to pozwala na szczegółową ocenę rozwoju płodu, w tym struktury anatomicznej, rozwoju narządów, a także położenia łożyska i ilości płynu owodniowego. Trzecie rutynowe badanie USG przeprowadza się między 28. a 32. tygodniem ciąży. Badanie to pozwala na ocenę wzrostu płodu, ilości płynu owodniowego i ogólnego stanu zdrowia płodu.

Poza rutynowymi badaniami, USG może być również wykonywane w razie potrzeby, na przykład w przypadku niepokojących objawów, takich jak krwawienie, bóle brzucha, czy podejrzenie spadku aktywności płodu. W praktyce wielu położników przeprowadza badanie podczas każdej wizyty kontrolnej, a więc raz w miesiącu.